جلسه قبل با سوژهیابی و محدودسازی سوژه آشنا شدیم. سوژهها را در قالبهای متفاوت میتوان نوشت. در این درس و درس بعدی، بر ارائه سوژه در قالب نگارشی مقاله نظر داریم. مقاله نوشتهای است درباره موضوعی خاص با حجمی متوسط که معمولاً در روزنامه و گاهنامه، و گاهی در کتاب منتشر میشود. مقاله بر اساس مخاطب، به دو نوع قسمت میشود: مقاله علمی و پژوهشی که مخاطب آن غالباً دانشگاهیان و فرهیختگان هستند، و مقاله مطبوعاتی و روزنامهای که عموم مردم آن را میخوانند. مراحل عملی مقالهنویسی بعد از انتخاب سوژه و محدودسازی آن، نوبت به طراحی ساختار مقاله میرسد: 1- ابتدا در مقدمه، سوژه اصلی مقاله را معرفی میکنیم تا خواننده بداند قرار است در ادامه، درباره چه چیزی اطلاعات به دست آورد. 2- سپس در قسمت میانه مقاله، سوژه را از زوایای گوناگون بررسی میکنیم. همچنین، با ذکر مثال و شواهد یا ارائه دلیل، زیر و زبر آن را میکاویم. 3- در قسمت پایانی مقاله نیز، از مباحث طرحشده نتیجهگیری، و در یک یا دو پاراگراف مطالب مهمتر را مرور میکنیم. این قسمت به خواننده کمک میکند تا به جمعبندی نهایی از سوژه دست یابد. 4- در آخر نیز نوبت به ذکر منابع میرسد. البته در مقاله مطبوعاتی و روزنامهای، نویسنده معمولا دیدگاه یا تجربیات و مشاهدات شخصی خود را بیان میکند؛ بنابراین، ذکر منبع در آن ضرورت ندارد. 5- دیگر اقدام لازم در مقالهنویسی انتخاب عنوان است. عنوان مقاله را میتوان همان ابتدا یا انتهای نگارش مقاله انتخاب کرد. انتخاب عنوان مناسب، در جلب توجه خواننده تاثیر چشمگیر دارد. نکته: منابع را میتوان جدا جدا در قسمت پاورقی هر صفحه، یا یکجا و در پینوشت مقاله ذکر کرد. گاهی نیز میتوانیم در متن مقاله، به منابع اشاره کنیم. برای معرفی منابع (کتاب) کافی است عنوان اثر، نام نویسنده و نام مترجم را ذکر کنیم. حتی میتوان نام انتشارات را هم به فهرست قبل افزود. در صورت استفاده از منابع مجازی نیز، بهتر است لینک آن را درج کنیم. مقاله جامع مراحل نوشتن مقاله جامع، دقیقا مطابق دستورالعمل فوق است؛ با این تفاوت که میانه آن را به چهار بخش علائم، علل، پیامد، راهکار قسمت میکنیم. در بخش علائم درباره کم و کیف سوژه (ویژگیها یا نشانهها و انواع و اقسام) اطلاعات میدهیم. در بخش علل، ریشههای پیدایش یا گسترش سوژه را واکاوی میکنیم. در بخش پیامد، تبعات، خطرات یا نتایج و تاثیرات حاصل از سوژه را متذکر میشویم. در بخش راهکار نیز برای پیشگیری، درمان یا حفظ و گسترش سوژه، پیشنهاد ارائه میکنیم. تاثیر تمرین مقاله جامع تصویری گسترده از سوژه در ذهن خواننده ترسیم میکند. این نوع مقاله به طور خاص برای سوژههای ناآشنا کاربرد فراگیر دارد. البته، برای تحلیل مسئله و ارائه راه حل نیز به کار میرود. تذکر: در انواع دیگر مقاله، میتوان تنها یکی از چهار بخش (علائم، علل، پیامد، راهکار) را سوژه قرار داد. به این طریق، مقاله کوتاهتر و کاربردیتر خواهد شد. این نوع مقالهها معمولا برای سوژههای آشنا مناسبتر است. همچنین، میتوان آنها را در فضای مجازی (وبسایتها، شبکههای اجتماعی و پیامرسان و...) سریع و ساده منتشر کرد و به دست انبوهی از خوانندهها رساند. در جلسه بعدی، چند نوع از مقالههای کوتاه و کاربردی را مرور خواهیم کرد. نمونه مقاله جامع چگونه «به شکل موثر از دیگران انتقاد کنیم؟» را با کلیک روی تصویر زیر، در سایت chetor.com بخوانید: پاراگرافبندی پاراگراف مجموعهای از چند جمله با موضوع مشترک است. بنابراین، سادهترین معیار در پاراگرافبندی، تغییر موضوع است. بهتر است طول پاراگرافها را نه کوتاه و نه بلند در نظر بگیریم؛ ترجیحا بین دو تا پنج خط. در ضمن، هر پارگراف جدید را باید از سر سطر آغاز کنیم. هر پاراگراف باید با پاراگراف قبلی و بعدی مرتبط و هماهنگ باشد؛ پاراگراف قبلی را روشنتر کند، و خواننده را برای دریافت اطلاعات بیشتر، به پاگراف بعدی هُل دهد. تاثیر تمرین پاراگرافبندی علاوه بر افزودن به زیبایی بصری متن، با وقفههای معقول، به خواننده اجازه میدهد مطالب قبلی را هضم و دستهبندی کند و با تازه کردن نفس، برای ادامه مطالعه خیز بردارد. نکته: ساختار مقاله از عنوان تا پاراگراف، مرحله به مرحله خردتر و جزئیتر میشود. با توجه به شکلهای زیر، میتوان گفت عنوان مقاله در حکم مربع بزرگ (شکل اول) است. مربع چهارخانه (شکل دوم) عنوانهای فرعی (مثل علائم، علل، پیامد، راهکار) را نمایش میدهد. کوچکترین مربعها نیز (شکل سوم) همانند پاراگرافهای مقاله است. نمونه برای مشاهده نمونه پاراگرافبندی، روی نوار زیر کلیک کنید: نکتههای مهم در مقالهنویسی 1- در مقاله باید از زبان علمی استفاده کرد؛ یعنی از توصیف و تصویرسازی چشم پوشید و صرفا بر انتقال پیام تاکید کرد. رعایت همین نکته به ظاهر ساده، در موفقیت مقالهنویس تاثیر قابل توجه دارد. 2- تا حد ممکن کلیگویی نکنید. کلیگویی و تکرار مکررات چیزی به خواننده اضافه نخواهد کرد. در عوض، با استفاده از آمار و ارقام و ارائه شواهد، تصویری روشن از سوژه در ذهن خواننده ترسیم کنید. 3- پیرو نکته قبل، برای تبیین برخی از مطالب، در جای مناسب، حتما از مثال مرتبط استفاده کنید؛ آن هم به تعداد لازم. خواننده با مثال، منظور و مقصود شما را بهتر درخواهد یافت. 4- از سوی دیگر وارد جزئیات غیرمرتبط نشوید. صاف و سرراست به اصل مطلب بپردازید. حاشیه رفتن یا از این شاخه به آن شاخه پریدن، تمرکز خواننده را به هم میزند و او را در دریافت پیام به دردسر میاندازد. 5- در صورت تمایل، از چهرههای برجسته نقل قول کنید. نقل قولْ کلام را در چشم خواننده معتبر و پذیرفتنی میسازد. معرفی منابع «خُلقیات ما ایرانیان» مجموعه مقالههای سیدمحمدعلی جمالزاده در باب خلق و خوی مردم ایران، منتشر شده در سال 1345 است. جمالزاده در این کتاب، با ذکر شواهد متعدد، رفتارها و خصوصیات مثبت و منفی مردم ایران را از زبان فرنگیها و خودیها بیان میکند. همچنین، وی هشدار میدهد که برای درمان رفتارهای ناپسند باید دست به کار شد و پی چاره گشت. نسخه رایگان این کتاب را، با کلیک روی تصویر فوق دانلود کنید. تذکر ۱: برای مشاهده تمرینها، باید حتما با نام کاربری و کلمه عبور وارد شوید. تذکر ۲: برای مشاهده تمرینها، روی دکمه آبی رنگ «مرور آزمون درس» کلیک کنید. تذکر ۳: بعد از پاسخ به تمرینها، روی دکمه آبی رنگ «درس را تکمیل کن» کلیک کنید.